5. Sınıf Türkçe Anıttepe Yayınları Dumlupınar Savaşı Metni Cevapları

Türkçe kitabındaki yer alan konu cevapları net olarak cevaplanmıştır. Kolay bir şekilde soru cevaplarını görebilirsiniz. Diğer konularımızdaki sayfaları da inceleyerek diğer dersleri de bulabilirsiniz.

5. Sınıf Türkçe Ders Kitabı Dumlupınar Savaşı Metni Sayfa 46 Cevapları
HAZIRLIK ÇALIŞMALARI

2. Atatürk’e “Ordular, ilk hedefiniz Akdeniz’dir. İleri!” sözünü söyleten gelişmeler nelerdir? Arkadaşlarınızla tartışarak belirleyiniz.

Cevap: Türk ordusu Sakarya Savaşı’nı kazanmıştı. Yunan askeri geri çekiliyordu. Fakat geçtiği yerleri yerle bir ediyordu. Bunun üzerine Başkomutan Mustafa Kemal Büyük Taarruz hazırlıklarına başladı. 26 Ağustos sabahı Büyük Taarruz başladı. 27 Ağustostan itibaren Türk ordusu üstünlüğü ele geçirdi. 30 Ağustos’ta Yunan ordusu Dumlupınar’da sıkıştırıldı. Burada Başkomutanlık Meydan Savaşı yapıldı. Bozguna uğrayan Yunan kuvvetleri İzmir, Yalova ve Bandırma yönüne doğru kaçmaya başladı. Kaçan ordunun yeni bir saldırı yapmasını engellemek için Mustafa Kemal “Ordular, ilk hedefiniz Akdeniz’dir. İleri!” emrini verdi. Bu emirle İzmir’e kadar Yunan ordusunu kovalayan Türk ordusu 9 Eylül tarihinde İzmir’e girdi.

Not: Akdeniz’den kasıt Ege Denizi’dir. O zamanlar Ege Denizi’ne de Akdeniz deniliyordu.

5. Sınıf Türkçe Ders Kitabı Dumlupınar Savaşı Metni Sayfa 48 Cevapları
1. ETKİNLİK
“Dumlupınar Savaşı” metninin ders kitabınızdaki görsellerini inceleyiniz. Metnin görsellerinden hareketle içeriğini tahmin ediniz. Tahminlerinizi aşağıya yazınız.

Cevap:

Metinde Dumlupınar Savaşı anlatılıyor olabilir.

2. ETKİNLİK
a) Okuduğunuz metinde geçen bazı kelimeler, harfleri eksik olarak verilmiştir. Sözlük anlamından hareketle eksik harfleri örnekteki gibi tamamlayarak kelimeleri belirleyiniz.

Cevap:

1. ordu
2. yurt
3. taarruz
4. buyruk
5. siper
6. tutsak
7. işgal
8. rıhtım
9. şenlik

1. Bir devletin silahlı kuvvetlerinin tümü.

2. Bir halkın üzerinde yaşadığı, kültürünü oluşturduğu toprak parçası, vatan.

3. Yıpratmak amacıyla doğrudan doğruya silahlı veya silahsız bir eylemde bulunma, hücum.

4. Belirli bir davranışta bulunmaya zorlayıcı söz, buyuru, emir.

5. Askerlerin savaşta vurulmamaları ve rahat ateş edebilmeleri için kazılmış, üstü açık hendek.

6. Savaşta ele geçen düşman, esir.

7. Bir yeri ele geçirme.

8. Bir akarsu veya deniz kıyısında doldurularak yapılmış, gemilerin indirme bindirme veya yükleme boşaltma yapabileceği yer.

9. Şen olma durumu, şetaret

b) Bu kelimelerden üç tanesini seçerek cümle içinde kullanınız.

Cevap:

1- Sakarya Savaşı’nda ordumuz büyük bir zafer kazanmıştır.

2- Dedem askerdeyken teröristlerin eline düşerek tutsak olmuş.

3- Yarın şehrimizin kurtuluş şenlikleri başlayacak.

3. ETKİNLİK
a) Aşağıdaki cümlelerde koyu yazılan deyimlerin anlamlarını, cümlenin bağlamından hareketle tahmin ediniz. Tahminlerinizi boş bırakılan yerlere yazınız.

Eli silah tutan herkes orduya alındı.

Cevap: silah kullanabilmek

Yunan siperlerini yıldırım gibi aşıyordu.

Cevap: büyük bir hızla

Düşman neye uğradığına şaşırmıştı.

Cevap: ansızın üzücü, sıkıcı, neşeli, güzel veya hoş bir durumla karşılaşmak

Fakat bu yangınlar kimsenin umurunda bile değildi.

Cevap: aldırmamak

Halk sokaklara dökülmüş, şenlik içinde kurtarıcısını selamlıyor, Mehmetçikleri çiçek yağmuruna tutuyordu.

Cevap: gösteri, protesto gibi amaçlarla insanlar sokaklara, meydanlara inmek

Gün ağarırken verdiği buyrukla görülmemiş bir taarruz başladı.

Cevap: tan yeri aydınlanmak

b) Deyimlere yönelik tahminlerinizi deyimler sözlüğünden kontrol ederek bu deyimleri cümle içinde kullanınız.

Cevap:

• Tarlalara inen domuzları kaçırmak için köydeki eli silah tutan herkes toplandı.

• Freni boşalan kamyon yıldırım gibi ağaca çarptı.

• Sınavdan zayıf aldığını öğrenince neye uğradığını şaşırdı.

• Acıkan kedinin miyavlamaları umurunda bile olmadı.

• Mahalleli sokaklara dökülüp kanalizasyon kokusu protesto etti.

5. Sınıf Türkçe Ders Kitabı Dumlupınar Savaşı Metni Sayfa 49 Cevapları
4. ETKİNLİK
Aşağıdaki kelimeleri zıt anlamları ile birlikte örnekteki gibi cümlede kullanınız.

küçük – büyük
Bayram kutlamalarına büyük küçük herkes katıldı.

Cevap:

düşman: Eski dost düşman olmaz.

savaş: Savaşta ve barışta her daim ülkemizi korumak vatani görevimizdir.

erken: Akşam erken yatmazsan sabah okula geç kalırsın.

sonra: Önce ceketini çıkardı sonra yerine oturdu.

gelmek: Şimdi git, yarın gel.

ileri: Çiviyi ileri geri hareket ettirerek çıkarmaya çalışıyor.

girmek: Söylediklerim bir kulağından giriyor öbür kulağından çıkıyor.

5. ETKİNLİK
Aşağıdaki soruları “Dumlupınar Savaşı” metnine göre cevaplayınız.

1) Sakarya Savaşı’ndan sonra neden büyük bir savaş hazırlığı yapılmıştır?

Cevap: Düşmanı yurttan tamamen atmak için yapılmıştır.

2) Gazi Mustafa Kemal, harekât planını nerede ve kimlerle hazırlamıştır? Planı hazırlamadaki kararlı tutumunu nasıl değerlendiriyorsunuz?

Cevap: Fevzi Çakmak ve İsmet İnönü gibi ileri gelen komutanlarla harekat planını hazırlamıştır. Plan hazırlamadaki kararlı tutumunu, Atatürk’ün büyük bir lider olması olarak değerlendiriyorum.

3) Anadolu toprakları düşman işgalinden ne zaman kurtulmuştur?

Cevap: 30 Ağustos 1922 tarihinde kurtulmuştur.

4) Gazi Mustafa Kemal, askerlerine hangi emri vermiştir?

Cevap: “Ordular, ilk hedefiniz Akdeniz’dir. İleri!” emrini vermiştir.

5) Metinden hareketle dönemsel ve toplumsal yapıyla ilgili hangi çıkarımlarda bulunabilirsiniz? Metinden örnekler vererek açıklayınız.

Cevap: O dönem ordu için asker ihtiyacı vardı. Bu nedenle eli silah tutan herkes orduya alındı. Milli Mücadele gizlilik içinde yürütülüyordu. Bu nedenle Mustafa Kemal, 23 Ağustos 1922 günü gizlice Konya’ya gitti. Halk düşmana karşı büyük bir mücadele içerisindeydi. Tek düşünceleri düşmanın vatanlarını terk etmeseydi. Bu neden İzmir’den kaçan düşmanın şehri yakması halkın umurunda değildi.

5. Sınıf Türkçe Ders Kitabı Dumlupınar Savaşı Metni Sayfa 50 Cevapları
6. ETKİNLİK
Metni özetleyiniz. Özetinizde metni okuma sürecinde işaretlediğiniz yerlerden yararlanabilirsiniz.

Cevap:

Sakarya Savaşı’ndan sonra Atatürk düşmanı tamamen yurttan atmak için 23 Ağustos 1922 günü gizlice Konya’ya giderek arkadaşları ile birlikte taarruz planı hazırladılar. 26 Ağustos sabahı taarruz başladı. Türk ordusu Yunan siperlerini hızlıca geçip düşmanı büyük bir bozguna uğrattılar. İzmir’e doğru kaçan Yunan ordusu 30 Ağustos 1922 günü Dumlupınar’da son bir meydan savaşı ile savaşı kaybetti. Atatürk’ün “Ordular, ilk hedefiniz Akdeniz’dir. İleri!” buyruğu ile Türk ordusu Yunanlıları İzmir’e dek kovaladı. 9 Eylül tarihinde Türk ordusu İzmir’e girdi. Yunan ordusu kendi ülkelerine kaçarken şehri yaktılar fakat halk buna aldırmadı. Büyük bir coşku ile zaferi kutladılar.

7. ETKİNLİK
Okuduğunuz metinle ilgili üç soru hazırlayınız. Hazırladığınız soruları arkadaşlarınıza sorunuz.

Cevap:

1- Mustafa Kemal ne zaman Konya’ya gitti?

2- İngilizler Yunan siperleri için ne demişler?

3- Yunan ordusu niçin İzmir’e doğru kaçmıştır?

8. ETKİNLİK
“Millî Mücadele yıllarında yaşamış olsaydınız vatanımızın düşman işgalinden kurtulması için neler yapardınız?” konulu hazırlıklı konuşmanızı arkadaşlarınızla paylaşınız.

Konuşmanızı yaparken dönemin şartlarını, insanların duygularını, yaşadıklarını ve değer yargılarını göz önünde bulundurunuz.

Aşağıdaki butona tıklayarak konuşma örneğine ulaşabilirsiniz.

9. ETKİNLİK
a) Metinden alınan aşağıdaki cümlede altı çizili kelimeler niçin büyük harfle başlamıştır?

Mustafa Kemal, 23 Ağustos 1922 günü, gizlice Konya’ya gitti.

Cevap: Altı çizili kelimeler özel isimdir. Özel isimler cümle içerisinde büyük harfle yazılır.

b) Aşağıdaki paragrafta büyük harflerin yazımı ile ilgili yanlışlıklar yapılmıştır. Yanlış yazılan kelimeleri işaretleyiniz.

Cevap:

Not: Yanlışlık yapılan kelimeler kırmızı renkle gösterilmiştir.

İstanbul’da 23 mayıs 1919 günü ve izmirin işgal edildiği 15 mayıs’tan beri geçen dokuz gün içinde istanbul’da gerçekleştirilen dördüncü açık hava toplantısı olan Sultan ahmet mitingine Kadınlı erkekli iki yüz bin Kişinin katıldığı belirtilmektedir. Doktor sabit bey’in yanında Halide Edip de konuşmacıdır.

Zeki SARIHAN
(Kurtuluş Savaşı Kadınları)

5. Sınıf Türkçe Ders Kitabı Dumlupınar Savaşı Metni Sayfa 51 Cevapları
10. ETKİNLİK
Dumlupınar Şehitliği’ni ziyarete gittiğinizi düşününüz. Şehitlerimize duygu ve düşüncelerinizi ifade eden bir mektup yazınız.

Cevap:

(örnek)

Ey Şanlı Şehitlerim.

Kahramanlıklarınızı okuyorum. Derslerimizde zaferlerinizi dinliyoruz. Yaşımın küçük olmasına rağmen sizin vatan için verdiğiniz mücadele beni çok derinden etkiliyor. Sizin gibi kahramanların torunları olduğumuz için gurur duyuyorum.

Yazdığınız destanları okuyoruz. Kiminizin küçük yaşta, yokluk içinde, doğru düzgün cephaneniz olmadan kendinizi ateşin ortasına atıp vatanımızı kurtarmışsınız. Kiminizin ise arkasında gözü yaşlı anneler, çocuklar bırakmış. Kiminiz sırtınızda yüklerle kilometrelerce yol gidip cepheye mermi, erzak taşımış, bütün malınızı mülkünüzü feda etmişsiniz.

Size çok ama çok teşekkür ederim. Sizin sayenizde bayrağımız altında, düşman esareti olmadan özgürce yaşayabiliyoruz. Sizin sayenizde korkmadan ekmeğimizi yiyebiliyoruz. Sizin sayenizde başımız her daim dik. Sizin sayenizde düşman bir daha bize saldırmaya cesaret edemiyor.

Ömrümün sonuna kadar adınızı her yere taşıyacağım ve her zaman gururlanacağım.